ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΜΠΤΗ

Tο Θείο Δράμα κορυφώνεται, η δε υμνογραφία της ημέρας είναι σχετική με τα Πάθη του Χριστού, τη Σταύρωση και το θάνατό Του.

Τη Μεγάλη Πέμπτη το Θείο Δράμα οδεύει προς την ολοκλήρωσή του. Ο Χριστός γνωρίζει ότι έφτασε το τέλος της επί Γης παρουσίας Του. Η προδοσία του αγνώμονα μαθητή, η σύλληψη, οι εξευτελισμοί, η καταδίκη και ο σταυρικός θάνατος είναι θέμα ωρών…

Στο τραπέζι του Μυστικού Δείπνου, ενώ οι μαθητές φιλονικούν μεταξύ τους για τις πρωτοκαθεδρίες, ο Ιησούς προβαίνει σε μια ασυνήθιστη πράξη: Γονατίζει και αρχίζει να πλένει τα πόδια τους. Οι μαθητές τον παρακολουθούν με αμηχανία. Η αμηχανία τους γίνεται ακόμα μεγαλύτερη, αργότερα, όταν τους αποκαλύπτει πως ένας απ’ όλους θα τον προδώσει…

H σύσταση του Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας

Ακολουθεί η σύσταση του Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας. Ο Χριστός κόβει ένα άρτο σε κομμάτια και τα προσφέρει στους μαθητές: «Λάβετε, φάγετε, τούτο εστί το σώμα μου». Υψώνοντας ένα κύπελλο, τους δίνει και κρασί: «Πίετε εξ αυτού πάντες, τούτο γαρ εστί το αίμα μου». Ακολουθεί η αξιοθαύμαστη προσευχή στη Γεσθημανή και η εκούσια πορεία του Κυρίου προς το Πάθος. Βλέπουμε ότι ο Χριστός διαλέγει ως τελευταίο καταφύγιο απομόνωσης και στοχασμού έναν κήπο. Είναι φανερός ο συσχετισμός με τη φύση. Από τον Κήπο της Εδέμ στον Κήπο της Γεσθημανής.

Η σύλληψη του Ιησού στον κήπο της Γεθσημανής γίνεται αμέσως μετά το φιλί του Ιούδα, το οποίο χαρακτηρίζεται έως και σήμερα πράξη προδοσίας. Ο Ιούδας ο Ισκαριώτης είναι το πιο αμφιλεγόμενο πρόσωπο της Καινής Διαθήκης. Ο άνθρωπος που πρόδωσε τον Ιησού Χριστό για 30 αργύρια και ύστερα, κυνηγημένος από τύψεις, αυτοκτόνησε.

Κατά τη σύλληψη του Ιησού και ενώ οι στρατιώτες του δένουν τα χέρια, αναφέρεται η μνημειώδης φράση «μάχαιραν έδωκας, μάχαιραν θα λάβεις». Τη φράση αυτή τη λέει ο Ιησούς στον Πέτρο, όταν εκείνος βγάζει ένα μαχαίρι και κόβει το αφτί ενός δούλου που συνόδευε τους στρατιώτες.

Στην εκκλησία το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης τελείται η “ακολουθία των Αγίων και Αχράντων Παθών”, μέσω της οποίας οι πιστοί θυμούνται τα Πάθη του Σωτήρα Ιησού. Διαβάζονται τα Δώδεκα Εωθινά Ευαγγέλια, δηλαδή αποσπάσματα από τα τέσσερα ευαγγέλια με θέμα το Άγιο Πάθος του Χριστού.Ανάμεσα στο 5ο και το 6ο Ευαγγέλιο ψάλλεται το αντίφωνο «Σήμερον κρεμάται επί ξύλου…» και ο Εσταυρωμένος λιτανεύεται από τους ιερείς.

Σήμερον κρεμάται επί ξύλου, ο εν ύδασι την γην κρεμάσας.
Στέφανον εξ ακανθών περιτίθεται, ο των αγγέλων βασιλεύς.
Ψευδή πορφύραν περιβάλλεται ο περιβάλλων τον ουρανόν εν νεφέλαις.
Ράπισμα κατεδέξατο, ο εν Ιορδάνη ελευθερώσας τον Αδάμ.
Ήλοις προσηλώθη, ο Νυμφίος της Εκκλησίας.
Λόγχη εκεντήθη, ο Υιός της Παρθένου.
Προσκυνούμεν σου τα Πάθη, Χριστέ.
Δείξον ημίν και την ένδοξόν σου Ανάστασιν.

Τα 12 Ευαγγέλια της Μεγάλης Πέμπτης συγκροτούνται κυρίως από περικοπές των Ευαγγελίων του Ιωάννη και του Ματθαίου.

Εν περιλήψει τα 12 Ευαγγέλια:

Τελευταίες νουθεσίες του Ιησού στους μαθητές του «Αγαπάτε Αλλήλους».

Ο τελευταίος αποχαιρετισμός.

Προσευχή του Ιησού.

Προδοσία του από τον Ιούδα.

Σύλληψη του Ιησού και μεταφορά του «Από τον Άννα στον Καϊάφα».

Δίκη του Ιησού από τους Αρχιερείς. Άρνηση Πέτρου («Πριν αλέκτορα φωνήσαι, τρις απαρνήση με».

Ο Ιησούς ενώπιον του Πιλάτου, στο Πραιτώριο.

Προσπάθεια του Πιλάτου να απελευθερώσει τον Κύριο, αλλά μπροστά στην αποφασιστικότητα των Φαρισαίων υποχωρεί.

«Βαραββάν ή Χριστόν;» Ο Πιλάτος «Νίπτει τας χείρας του».

Ο Ιούδας μεταμελείται και επιστρέφει τα «τριάκοντα αργύρια» στους Αρχιερείς, οι οποίοι τα έβαλαν στον «Κορβανά» (ταμείο του Ναού).

Απαγχονισμός Ιούδα.

 Πορεία του Ιησού προς το Γολγοθά και Σταύρωσή του μαζί με δύο ληστές.

Ο Ιησούς αφήνει το πνεύμα επί του Σταυρού.

Μεταμέλεια του ενός ληστή, που ζητά από τον Κύριο να τον θυμηθεί στη βασιλεία των Ουρανών.

Ο Ιωσήφ ο από Αριμαθαίας ζητά από τον Πιλάτο το Σώμα του για να το θάψει.

Ταφή του Ιησού και σφράγιση του Τάφου του από τους Αρχιερείς και Φαρισαίους.

Πολλές γυναίκες μένουν μέχρι το πρωί στις εκκλησίες “μοιρολογώντας” και ψάλλοντας ύμνους για τον Χριστό, συγκεντρώνει τα λουλούδια προκειμένου να ξεκινήσει το στόλισμα του επιταφίου, το οποίο θα υποδεχτεί το σώμα του Χριστού την Μεγάλη Παρασκευή το πρωί. Παραδοσιακά, την ίδια ημέρα οι νοικοκυρές βάφουν τα αβγά και ζυμώνουν κουλούρια και τσουρέκια..